โรมัน เรย์มอนด์ โปลันสกี (
โปแลนด์: Roman Rajmund Polański) ผู้กำกับ นักเขียนบท และผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ชาวโปแลนด์ ภาพยนตร์ที่เขากำกับได้รับความชื่นชมทั้งด้านศิลปะ และประสบความสำเร็จด้านรายได้
[1]โปลันสกีเกิดที่ฝรั่งเศส ในครอบครัวชาวยิวที่อพยพมาจากโปแลนด์ ต่อมาครอบครัวของเขาย้ายกลับไปอยู่ที่เมือง
คราคุฟ ประเทศโปแลนด์ และต้องตกเป็นเชลยใน
ค่ายกักกันชาวยิวในระหว่าง
สงครามโลกครั้งที่สอง และสูญเสียมารดาไปที่
ค่ายกักกันเอาสชวิทซ์หลังสงคราม โปลันสกีได้เข้าเรียนในโรงเรียนภาพยนตร์ที่มีชื่อเสียงของโปแลนด์-ลูดซ์ และผลงานเรื่องที่สี่ เป็นภาพยนตร์สั้นเรื่อง Dwaj ludzie z szafą (Two Men and a Wardrobe ปี 1958) ได้รับ 5 รางวัลจากการประกวดภาพยนตร์ระดับนานาชาติผลงานสำคัญของโปลันสกี ได้แก่ Nóż w wodzie (Knife in the Water ปี 1962) ผลงานกำกับเรื่องยาวชิ้นแรก ซึ่งได้รับการเสนอชื่อเข้าชิง
รางวัลออสการ์ สาขาภาพยนตร์ภาษาต่างประเทศยอดเยี่ยม, Repulsion ในปี 1965 นำแสดงโดย
แคเทอรีน เดอเนิฟ, Rosemary's Baby ปี 1968 นำแสดงโดย
มีอา ฟาร์โรว์, Chinatown ในปี 1974 นำแสดงโดย
แจ็ก นิโคลสันและ
เฟย์ ดันอะเวย์, Le Locataire (The Tenant ปี 1976) ภาพยนตร์ฝรั่งเศสที่เขาแสดงนำคู่กับ
อิซาเบล อัดจานี, Tess ปี 1979 นำแสดงโดย
นาสตาสชา คินสกี, Frantic ปี 1988 นำแสดงโดย
แฮริสัน ฟอร์ด และล่าสุดเรื่อง
The Pianist ปี 2002 ที่เขาได้รับรางวัลออสการ์สาขาผู้กำกับยอดเยี่ยม แต่ไม่ได้เดินทางไปรับรางวัล เนื่องจากถูกหมายจับจากทางการสหรัฐตั้งแต่ปี 1977
[2]ในปี 1977 โปลันสกีถูกจับในคดี
ข่มขืนเด็กหญิงวัย 13 ปี หลังจากงานปาร์ตีที่บ้านของ
แจ็ก นิโคลสันใน
ฮอลลีวูด และถูกตัดสินว่ามีความผิดในข้อหามีเพศสัมพันธ์กับผู้เยาว์
[3] เขาหลบหนีไป
ฝรั่งเศส และถูกหมายจับจากทางการสหรัฐ จึงหลีกเลี่ยงการเดินทางไปยังประเทศที่มี
ข้อตกลงการส่งผู้ร้ายข้ามแดนกับสหรัฐอเมริกา มาตั้งแต่นั้นโรมัน โปลันสกีถูกตำรวจ
สวิตเซอร์แลนด์จับกุมตัวเมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2009 ขณะกำลังเดินทางไปรับรางวัล Golden Icon Award ใน
เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติซูริก [4][5] และถูกสหรัฐอเมริกาขอตัวกลับไปดำเนินคดีในประเทศ
[6]ทางการสวิสได้กักบริเวณโปลันสกีไว้ในบ้านพักตั้งแต่ถูกจับกุม จนถึงวันที่ 12 กรกฎาคม ค.ศ. 2010 เจ้าหน้าที่กระทรวงยุติธรรมสวิสจึงได้ออกแถลงการณ์ถึงการตัดสินใจไม่ส่งตัวโปลันสกี ตามคำร้องขอส่งผู้ร้ายข้ามแดนของเจ้าหน้าที่สหรัฐอเมริกา และปล่อยตัวเขาเป็นอิสระ
[7][8][9]โปลันสกีผ่านการสมรสมาแล้วสามครั้ง ครั้งแรกกับ Barbara Kwiatkowska นักแสดงโปแลนด์ ที่เคยรับบทใน Gdy spadają anioły (When Angels Fall ภาพยนตร์สั้นปี 1959 ของเขา) ครั้งต่อมากับ
ชารอน เทต นักแสดงและนางแบบอเมริกันจากเรื่อง The Fearless Vampire Killers (1967) ชารอน เทตถูกสังหารที่บ้านพักของเขาขณะกำลังตั้งครรภ์ได้ 8 เดือนโดย "ครอบครัวแมนสัน" โดยคำบงการของ
ชาร์ล แมนสัน เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม ค.ศ. 1969 โปลันสกีสมรสครั้งที่สามกับ
เอมมานูเอล ซีเกอร์ นักแสดงฝรั่งเศสจาก Frantic ที่ต่อมารับบทในภาพยนตร์ของเขาอีกสองเรื่อง ใน Bitter Moon (1992) และ The Ninth Gate (1999)โปลันสกีเคยเขียนไว้ในหนังสืออัตชีวประวัติของตัวเองว่า การเสียชีวิตของภรรยาคนที่สองทำให้บุคลิกภาพของเขาเปลี่ยนไป จากคนมองโลกในแง่ดี มีความหวัง กลายเป็นคนหดหู่ ไม่พอใจในชีวิต และมองโลกในแง่ร้าย
[10] เขาขายทรัพย์สินทุกชิ้นที่บ้านของเขาใน
เบเวอร์ลีฮิลส์ ลอสแอนเจลิส และย้ายไปใช้ชีวิตใน
ยุโรป [11]